http://www.babelstone.co.uk/Ludus/Hyde1694.html

DE hoc Ludo primo audiemus Jesuitarum Descriptiones imperfectas & inter se ·difccrepanres. 
Et posteà Chinensis mei Descriptioverior & perfectior afferetur. 
· De eo ftc habet D. Semedo, E .ncor11 gravif
fima forte di gitioco (rtt ef!i. il fequente. ln uni Sc~tc-
' · cbiere di trirento Citfe,gidoeani con ducento p.ez..z..i,
~eltribi~tu!Ji~ .a/tri neri. Con quefli l'uno procura.
ilim4ndar 11el mez..z..o deUo Seau biere li pez.z..i dell'
•ltr11 , Accio c!Je poffa fignoreggiar. nell' allre Cafe:
in , ft ne chi htt per fe più Cafe oc&U['Ifte, vince il
giuoco. 111 till giuoco con gr"" gufto l ottup1no gli
Ojftci4li, e fpt{fo ·vi fpendiJnD buontt partè del gior_niJ;
perçhë tra gentt perita in "" giuoco yj fi t<~J#(u,~
· Bb 2. un
HISTORIA CIRCUMVENIENDI
,,·. !Jora. Gli ejpèrti do que{lt1 gi..nto fon!J {fmuti
1tiamli• per qt~ejlo f•l• titolo : t "'' {1110 /Piffo ehir
•Ati, e l"tfi tontt M~~tjlre tl' effo eon tutte fe,,;.
·mo nie.
Dominos Trigaotius fequentem defcriptionem
(edam imperfeétam) in fuo de ! hi na Libro ha·
bet: Gravijimum inter eos Ludi genus eft bujufm•di.
lt~ Alveo ducent4rum Cellul4rum pluriblls qulun Il,...
e·entis Calculis colludunt, è qrtibus Alii cAndi4i f•nt~
Alli atri. Hu CAuulis .alter t~Jterius Ciln4l•s proeur At
in medium Alre•m 'ftlegArt, ut reliq11is tlri11de Cel•
lulis ùminet11r: Ad extrtmllm, qui plar11 in .AlYif
CelllllAs fjbi fubjecit, Villor ApptUAtur. Hat Z..• ·
dum AVidijfimè arripiunt MAgiflriu!'s, . 6-f.ql,..xi~
mam diti p4rtem ludemlo confumunt : nAm inter luden
di peritos, boram integ~am ~nus, Ludus tenet.
~ hu u'l Ldi peritus efl, tattutji 1111lLÎ rdil re in·
fignis fuerit, ab t~mnibus colitur, & evocAtMr. lm~ "'"""lfi ttiMIIfelitis fibi ritibus. MAgijlrls ltg•nt~.
ut Àb iis •uiiTAtè hujus L11di r-uion1m edif~~t. · .
ln Legatione Batavid ad Sinas, legitur, Mtt·
gnAtum Lu dus e.ft, queT~-~~ e~&AVMMn, · ,,; rr~.,,,.,,.
..IE~i&ul• Ali lateia.[llrlt, um llr~~e11ris Orll~ulis
al~is p~tim & ,;gris, adbibe11t. [/!!) ·pl#rel· .AiditulA•
•ecupAI, ViétiT eJI. lp/i M.Agljlr.-tas illtlgros
dits hMi& LMfui impendl#lft, d- q•i in 11 · ~~!"
e~LJ.;t, f •~m i11de • Af •Jli,.ti.'llt, Aptl~ relifun
IOIIftifUÏtllr. . · .
Sed miffis hi fee .Iiorum Oefcrietiooibus ~
!rminus Sm~ F•·fung na~ivu~ Chin~f~ ~on i~~
a:ua. tale CJ?S Schema prp me dcbaeavJt~ LJl•
umqu.e dcfçrapfic feq. ·rD<xl&· :. · \. .
· Hoç
Hic Ludus bellicus,' ( intêr.Sineriies & Tata.:
ros Bellum reprzfcntan17 _cujus etiani Schema
eft Campi militaris zmulum,) apud Serum ·Magbates
plurimùm exerceri folet Orbiculis vitreis
.. n1Jil'Dero 3cSo, in Tabella (in cujus Long. &. Lat.
itùdine font 18 Areolz in fe dnaz,) cujus·.
~adratura eft duorum Pedum, & aliquando
miaori forml~ ·
Ifte Ludus Sioi.cè vocuar H.J K,, i. e. CinMli
Wus feu Cire11/.,nis Lutl11s; vél ali~s -pleru111- '
. queclici~aat. W,; KI, ·_eodem (.enfll :·nam Wei~
· Bb~ . 0~
Ciuùm feu Çiuulus five Circuitus, &c. lntelligi- \
tur autem Circumventio qua unius partis Orbi- ,
cul us f~u Miles vi creus à plu ri bus Hoftibus circumvel'ttu~
capitur, prout in fequente .Figura
oeneft cern~tur, ubi quatuor Areolarum .medio
Angulo fitus Orbiculus à. quatuor circumfufis
Hoftibus includitur • & hoc modo indu fus cap~
tur. · Hrecce Figura feu ii:Jcludendi Forma- '
·la qudrata Sinicè vocatur Tên, i. e: O&ulus feu
O&ellus : & h~tjuf~odi peu/os femper · conlicère
conaturquivis Lufor V~8:ori~ ftudiofus, cùm
Mc rjltio~yincat..: . . : ·
Hoy
Ki
huan
leao
Mos collocandi in principio
Oculus
Prindpio quidem diéb Tabella a&lodeqduin .
inftruitur·tantùm aliquot· Orbiculis feu• Militibas
ex utrl~ue patte • éùm Areoloe non fufficiant
ut omnes fimul proelio intedint, nec id
. , - fieri
LUDI CHINENSIS
fierHolet. Collufores autem alternatim &: pet
vices, fuos Milites figillatim collocant > prout
in alted Figurl znd qnadra~ vides, ubi alter
·utriltS partis duo Milites in 4 Areo.larum Anguhs
ioLprocind:u ftantes vifunr'ur; .Sed: &jnrer ·
collocandum fubinde .ad hoc collimant at ( quantùm
p:offmt ).f"~ciant · ()ç,l/un~ ut · fupr~ in Dia•
gramtnate ~lineatur; :Cll!-n'l idfemper fit utriuf·
que partis ScoP'us: 8cquiclinqrie fa& ejufmodi
Oullo ,; poteft 4 fuis. Militibns unùm hoftilem
~ilirem includere r&.ciroemv.enire; (ut i,n did:!
Figura znea modus .capiendi inclufum ~ Hoftem
doce.tnr~ reprzfènt-atur,) ilium ca pit -~ Ca~
ptiv.um·ducit, . nempeChirierifis Tatarum, aut
vice vèdl. ·.
Ut;jlUtem magis particularit,er hnjus Ludj
indolem & ludendi modum doceam , uter'lue
1 Lu for d~bat. habere Orbiculos· feu Milites · tal·
rem 1 So·, quos. prout opus eft è Vafcul.o promit:
n.am ~ut.di~um) noo:eftnéceffe omnes fimul in
m~diuni~dducere . .Inchoa<ri folet Lufùs drça me·
dium Tahcllz : max·ima· antem Ars in •initio
collocandi Milites,: & deinceps eofdean promo
ven di, itaeft utcommodè poffint aliquem ex
Adverfariis circumveniendo capere : qu! d.e
caullinfidiandi & opportunitatem caprandi licencia
ucrifque Colluforibus ·cft oequalis, · dutn
quifq ue fui vice figillatim tantùm · unum · Militim
collocat , idque quàntùm poait. ad infi-::
diandum : ·nam & inter collocandum alii alios
capiunt, nec expeébtur donec omnet.'in Cam:-
.. p o Militari co. ll~ti fuednt. Hic eoim .Lu.:d~

dus reprzfentat duos Exercitas ·feu Virorum
Agmina pro aliqui Regione contendeote.s, &
hoftes tam oniites qa~m·6ngulo5 circumvenien_di
opportunitatem captantes. Et hic ratioae in ~
· procinau. . .ftantibas V iris Militaribiu , fupta·
diélo modo mifcetur przlium, ut {cil. capieodas
Hoftis ~· 4 Adverfariis inclufus, {~uod · vocatur
Oçulus,) · ritè fiat Cappvas, cùm •non-- habea~
exitum nec fugiendi locum, - ~um omne-s per
ipfos Angalos feu' linearum iaterfed:iones ( &
non aH~r} rea~ moYere teneantur , ab Auga.
Jo in Angulum per ipfasLiaeas dire~, & non
obliquè extra eas: nec potefl: · alib erampere
aut evadere , nifi aliquis Angulus fit vacuus &
inoccupatus pateat. Ide6que qui alios circumvenire
ftadent • omnes Aditus pruladere
& occupare neceffe habent.
~ando antem faciendus eft OetdiU, fi non ha.
bet qais in ·Men{i qui· eum con6ciant, · è Va feu ..
lo fuo novos promit:&,û uaa aliqua parsTabelloe
feu Campi Militaris nimis occupata fit ab Hofti·
bus, tum fuos in aliam partem fubducit : · fed
tune Hoftis eum perfequitur, fuos etiam ubi·
conque placet alternatlm collocando , ut alterias
Milites vel ape~'tl vi vel infidiando ca pere
poffit. • Et tandem quapdo pler~que partes
Campi occupantur ab alted parte pagnaotium
, abfumptis &: diminutis bwjus partis Militibus
ita noo reftet ipes vîncendi aut ev;~dendi,
tum (fi ulteriùs ludere oon libet, ) Lofa
finito à: ViB:ore proclamatur. Huti• Ital, i. e.
Finit us ~Jl : nam eldem yoce fignificatur ji,.;,_. · fini-

dus reprzfentat duos Exercitas ·feu Virorum
Agmina pro aliqui Regione contendeote.s, &
hoftes tam oniites qa~m·6ngulo5 circumvenien_di
opportunitatem captantes. Et hic ratioae in ~
· procinau. . .ftantibas V iris Militaribiu , fupta·
diélo modo mifcetur przlium, ut {cil. capieodas
Hoftis ~· 4 Adverfariis inclufus, {~uod · vocatur
Oçulus,) · ritè fiat Cappvas, cùm •non-- habea~
exitum nec fugiendi locum, - ~um omne-s per
ipfos Angalos feu' linearum iaterfed:iones ( &
non aH~r} rea~ moYere teneantur , ab Auga.
Jo in Angulum per ipfasLiaeas dire~, & non
obliquè extra eas: nec potefl: · alib erampere
aut evadere , nifi aliquis Angulus fit vacuus &
inoccupatus pateat. Ide6que qui alios circumvenire
ftadent • omnes Aditus pruladere
& occupare neceffe habent.
~ando antem faciendus eft OetdiU, fi non ha.
bet qais in ·Men{i qui· eum con6ciant, · è Va feu ..
lo fuo novos promit:&,û uaa aliqua parsTabelloe
feu Campi Militaris nimis occupata fit ab Hofti·
bus, tum fuos in aliam partem fubducit : · fed
tune Hoftis eum perfequitur, fuos etiam ubi·
conque placet alternatlm collocando , ut alterias
Milites vel ape~'tl vi vel infidiando ca pere
poffit. • Et tandem quapdo pler~que partes
Campi occupantur ab alted parte pagnaotium
, abfumptis &: diminutis bwjus partis Militibus
ita noo reftet ipes vîncendi aut ev;~dendi,
tum (fi ulteriùs ludere oon libet, ) Lofa
finito à: ViB:ore proclamatur. Huti• Ital, i. e.
Finit us ~Jl : nam eldem yoce fignificatur ji,.;,_. · fini-

finitus, finire,&c. ubi sensus distinctio ex situ in sententia & constructione discernenda est; eodem modo ut in usu vocis Wei supra docetur;
estque leao Particula fere expletiva Tempus praeteritum notans.
His factis tandem uterque Lusor numerat tam quot Campi partes ipse tunc possideat, quam quot in eis Milites habeat superstites : aut si alter lusorum indubitute utiam aliquam maximam seu majorem Campi partem possidet, tum opus est ut numeret tantium Milites suos, cum de Campo non dubiretur. Et qui plures Campi partes occupat tenetque,dicit, Ego tot partes possideo, tu vero pruciceps, minuris etiam Militibus, ergo Ego vinco. Sed quam vis quis pauciores Campi partes possideat, srianien is plurer superstites habear Milites, hunc Ludum non esse Casui & Fortune subjectum, sed mera peritia gubernari ; adeoque non esse dubium quinab omnibus vicitus habentur. Notandum etiam, quod Ludi Character à Chinense meo diversimode leriptus est, uti videre est conferendo hunc cum eo qui in Tabulae Ludo usurpatur ; quod monendum duxi, ne quis dictam diversitatem à meâ incuriâ processisse putet.

..